Στο λιμάνι του Ηρακλείου υπήρχε ένα εκτεταμένο σύστημα Ενετικών Νεωρίων (Arsenali / Neoria) που εξυπηρετούσε το ναυπηγικό, συναρμολόγηση και συντήρηση πλοίων του Ενετικού στόλου.
Ιστορικό & δομή
-
Συνολικά κατασκευάστηκαν 19 νεώρια (σε διάφορες φάσεις) στο ενετικό λιμάνι του Ηρακλείου.
-
Τα νεώρια χωρίζονταν σε τρία συγκροτήματα:
• Arsenali Antichi (Αρχαία Νεώρια)
• Arsenali Vechi (Παλαιά Νεώρια)
• Arsenali Nuovi / Nuovissimi (Νέα / Νεώτερα Νεώρια) -
Το συγκρότημα Arsenali Antichi ολοκληρώθηκε το 1507 και περιλάμβανε 5 διαμερίσματα με συνεχείς θόλους.
-
Τα Arsenali Vecchi περατώθηκαν περίπου το 1556 και είχαν 4 διαμερίσματα.
-
Τα Nuovi / Nuovissimi κτίστηκαν μεταξύ 1556 και 1609, με 5 διπλά καμαροσκεπή διαμερίσματα (συνολικά έως και 10 θέσεις για γαλέρες).
-
Τα νεώρια ήταν ανοικτά προς τη θάλασσα — η θάλασσα εισχωρούσε σε αυτά, επιτρέποντας στα πλοία να εισάγονται ή να ανασύρονται.Κάθε θόλος (χώρος) προοριζόταν για μια γαλέρα · τα διαστάσεις στα αρχικά σχέδια ήταν ~50 μ μήκος, 9 μ πλάτος, 10 μ ύψος.
-
Μεταξύ των νεωρίων υπήρχαν τοξωτά ανοίγματα που επικοινωνούσαν μεταξύ τους.
-
Δυτικά των Nuovi υπήρχε αποθήκη άλατος και επίσης μια δεξαμενή νερού (cisterna) με χωρητικότητα ~20.000 βαρέλια.
-
Η δεξαμενή χρησιμοποιείται έως και σήμερα — π.χ. για πότισμα πρασίνου στην περιοχή του λιμανιού.
Τι σώζεται σήμερα
-
Από τα 19 πρωταρχικά νεώρια, μόνο 5–6 διασώζονται εν μέρει σήμερα.
-
Συγκεκριμένα, σώζονται 4 νεώρια από τα Vechi και 1 νεώριο από τα Nuovi.
-
Το βόρειο τμήμα των Vechi κατεδαφίστηκε τη δεκαετία του 1930 για να περάσει η παραλιακή λεωφόρος.
-
Το συγκρότημα Antichi καταστράφηκε σε μεγάλο βαθμό από σεισμό του 1856.